VỀ CÁC PHO TƯỢNG NHƯ NGƯỜI THẬT- TƯỢNG SÁP ĐƯỢC LÀM RA NHƯ THẾ NÀO?

* Vừa qua ( dịp Tết Quý Tỵ) trên một số báo và cả blog có đăng tải bài và các hình ảnh về Pho tượng (bức tượng sáp) như người thật - Tượng Hoà Thượng Phật Giáo Thích Thanh Tứ,  tại Chùa Quán Sứ Hà Nội (Blog Kỳ Gai, Nguyệt Ánh).
* Ở VN không chỉ có bức tượng giống y người thật nói trên, mà còn một tượng khác nữa có trước hơn, đó là pho tượng Đại lão Hoà Thượng Minh Hạ Đức tại chùa Linh Phước (Đà Lạt , Lâm Đồng).
* Các tượng trên đều là tượng sáp (một công nghệ làm tượng như thật ) và đều làm tại Thái Lan. Trên thế giới đã có một số nước có các tượng sáp, bảo tàng tượng sáp rất đặc biệt hấp dẫn nhiều du khách tham quan như ở Pháp, Mỹ ... Ở Singapor có một bảo tàng "sáp" mà ai qua Sing đều có tham quan.
* Xin đăng tải bài viết: Pho tượng Đại lão Hoà Thượng Minh Hạ Đức ở chùa Linh Phước- Đà Lạt như người thật; và bài về Tượng sáp , hầu các cụ . Pho tượng sáp như y người thật Hoà Thượng Thích Thanh Tứ thì đã có nhiều báo, blog đưa lên, không đăng lại.
( Bài sưu tầm trên mạng )
***

Hàng nghìn người chiêm bái tượng hòa thượng giống người thật

Tượng được tạc bằng sáp và đặt tại chánh điện chùa Linh Phước (Đà Lạt, Lâm Đồng) từ tháng 12/2011. Nhiều người lần đầu tiên nhìn thấy đã ngỡ ngàng vì pho tượng giống người thật ở mọi chi tiết.

Rất đông phật tử đến chiêm bái tượng giống hệt Đại lão Hòa thượng Minh Hạ Đức. Ảnh: Quốc Dũng

Ngày 28/2, hàng nghìn người đổ về chùa Linh Phước (Đà Lạt, Lâm Đồng) để dự lễ giỗ lần thứ 28 và chiêm bái pho tượng giống hệt người thật của Đại lão hòa thượng Minh Hạ Đức. Tượng được tạc bằng sáp và đặt tại chánh điện chùa Linh Phước từ tháng 12/2011. Nhiều người lần đầu tiên nhìn thấy đã ngỡ ngàng vì pho tượng giống người thật ở mọi chi tiết như tóc, chân tóc, nếp nhăn...

Theo Thượng tọa Thích Tâm Vị, trụ trì chùa Linh Phước, pho tượng Đại lão Hòa thượng Minh Hạ Đức được nhà chùa đặt làm tại Thái Lan với giá 300 triệu đồng vào năm 2011. Thời gian để hoàn thành pho tượng trong 6 tháng, nhà chùa phải sang Thái Lan 3 lần.

Lần thứ nhất là tìm đến một công ty chuyên làm tượng sáp tại thủ đô Bangkok, sau khi tham quan và đưa cho họ xem nhiều bức ảnh của cố Hòa thượng, hai bên đi đến ký kết hợp đồng. 3 tháng sau, nhà chùa được công ty này yêu cầu qua xem cốt tượng, nếu đồng ý mới hoàn thiện. Và pho tượng Đại lão Hòa thượng Minh Hạ Đức đã hoàn thành vào cuối tháng 11/2011.

Pho tượng được đặt tại chánh điện chùa Linh Phước. Ảnh: Quốc Dũng

Vị trụ trì cho biết nhà chùa không quá quan tâm tìm hiểu về công nghệ đúc tượng sáp của Thái Lan. Công ty đúc tượng cũng không nói về kỹ thuật, song cho biết nguyên liệu đúc tượng là loại sáp cứng, rất chắc và có độ bền hàng thế kỷ. Kỹ thuật bảo quản tượng không khác biệt so với tượng được đúc bằng đồng hay gốm sứ.

"Nhà chùa đưa tượng từ Thái Lan về Đà Lạt bằng cả đường hàng không và đường bộ đều rất dễ dàng, không có bất cứ sự cố nào. Sau 15 tháng đặt tại chánh điện chùa Linh Phước, pho tượng Đại lão Hòa thượng Minh Hạ Đức vẫn nguyên vẹn như ngày đầu, chúng tôi chưa phát hiện sự xuống cấp", Thượng tọa Thích Tâm Vị nói.

Thượng tọa cho biết thêm, chùa Linh Phước Đà Lạt đã được VietBook xác nhận 7 kỷ lục, trong đó có tượng quan thế âm được kết bằng hoa bất tử cũng đã xác nhận kỷ lục châu Á.

Pho tượng giống người thật đến từng nếp nhăn, chân tóc. Ảnh: Quốc Dũng

Đại lão Hòa thượng Minh Hạ Đức, thế danh Nguyễn Khắc Dần, sinh năm 1901 tại thôn Hiệp Phố, xã Đức Hạnh (Nghĩa Hành, Quảng Ngãi). Năm 17 tuổi, ông xuất gia tu học tại chùa Sắc Tứ Phước Quang ở Quảng Ngãi. Ông là người rất tinh thông về Nho học và còn học thêm về đông y để cứu đời, khai đạo.

Năm 1940, Đại lão Hòa thượng Minh Hạ Đức được chư tăng, phật tử cung thỉnh trụ trì tổ đình Long Bửu ở Nghĩa Hành. Năm 1960, ông trụ trì chùa Linh Phước, Đà Lạt. Đến năm 1984, ông về lại chùa Bửu Long ở Quảng Ngãi để an dưỡng và qua đời tại đây một năm sau.

Dịp kỷ niệm 26 năm ngày giỗ, do mộ phần của Hòa thượng Minh Hạ Đức xuống cấp nên được cải táng. Tuy nhiên, khi khai quật, thi hài ông vẫn nguyên vẹn, phật tử coi đây là điều linh thiêng. Những hình ảnh cải táng ông đang được trưng bày tại chánh điện chùa Linh Phước, Đà Lạt.

Quốc Dũng

***

Tượng sáp được làm ra thế nào?

Họa sĩ, nhà điêu khắc, nhà giải phẫu và chuyên gia trong nhiều lĩnh vực khác cùng tham gia vào quá trình nặn tượng sáp, một công việc có thể kéo dài hơn ba tháng.

Tượng sáp của ban nhạc Beatles trong bảo tàng Madame Tussauds tại thành phố New York, Mỹ. Ảnh: monstersandcritics.com.

Sản xuất tượng sáp là quy trình có thể ngốn tới hàng nghìn USD. Sáp ong hoặc chất dẻo giống như sáp là nguyên liệu để làm tượng. Đầu tiên nhà điêu khắc phải thu thập thông số về nhân vật mà họ muốn mô phỏng - như khuôn mặt, màu tóc, chiều cao, màu mắt, kích thước các vòng, phong cách đặc trưng. Ngày nay người ta có thể dùng ảnh, video và thậm chí máy quét để hỗ trợ quá trình thu thập dữ liệu.

Sau đó nghệ nhân lên khuôn thạch cao cho từng bộ phận cơ thể rồi đổ sáp nóng chảy vào khuôn. Đầu của tượng sẽ được tách khỏi thân để nghệ nhân gắn răng, cấy tóc và mắt. Cấy tóc là công đoạn phức tạp nhất, đặc biệt là đối với những nhân vật có mái tóc phức tạp. Nghệ nhân dùng một cây kim đặc biệt để đưa tóc vào đầu. Đôi khi quá trình cấy tóc kéo dài tới vài tuần.

Người ta sử dụng nhiều chất phụ gia với sáp để tạo nên những hiệu ứng nhất định - như khiến cho màu sắc của tượng trở nên trung thực, tươi sáng hơn, tăng độ bền và chất lượng của tượng. Ví dụ, việc cho axit stearic vào sáp sẽ làm tăng độ sáng của sáp, đồng thời giảm độ trong suốt và hiện tượng co ngót. Người làm khuôn và nhà giải phẫu cùng tham gia chỉnh sửa hình mẫu hoàn chỉnh. Họ lắp ráp, tô vẽ, đánh véc ni cho tượng sáp để ngăn bụi, đồng thời tăng mức độ chân thực của tượng.

Trang web của Bảo tàng tượng sáp Hollywood tại Mỹ cho biết, một nhóm làm tượng sáp gồm 7 người của họ thường mất hơn ba tháng để hoàn thành một tác phẩm.

Các nghệ nhân tạo ra những bức tượng sáp đầu tiên để phục vụ ngành y từ hàng trăm năm trước. Vào thời đó, duy trì tử thi nguyên trạng để sinh viên ngành y thực hành là việc cực khó. Vì thế tượng sáp là công cụ trực quan vô cùng quan trọng đối với họ.

Giai đoạn cuối thế kỷ 18 là thời mà kỹ thuật nặn tượng sáp đạt tới đỉnh cao. Dần dần người ta tạo ra tượng sáp để phục vụ những mục đích khác - như trưng bày trong bảo tàng, phục vụ nhu cầu của nhà sưu tầm cá nhân. Nhà vật lý Phillippe Curtius (1737-1794) tại Paris đã nâng kỹ thuật nặn tượng sáp lên thành một môn nghệ thuật tạo hình. Ông là tác giả của bức tượng sáp "Người tình của Louis XVI". Nó là bức tượng sáp cổ nhất vẫn còn được trưng bày.

Phillippe Curtius truyền lại kỹ thuật nặn tượng sáp cho cô cháu gái Marie Tussaud, một phụ nữ người Pháp tài năng. Về sau Tussaud thành lập bảo tàng tượng sáp Madame Tussauds lừng danh tại London vào năm 1835. Sau đó các chi nhánh của nó lần lượt xuất hiện tại nhiều thành phố nổi tiếng như Berlin, Amsterdam, Thượng Hải.

Nhân vật chủ yếu trong các bảo tàng tượng sáp là những người nổi tiếng trong mọi lĩnh vực như điện ảnh, âm nhạc, chính trị, thể thao, khoa học. Người ta nặn tượng của những người từng tồn tại - như ông hoàng nhạc pop Michael Jackson, nhà vật lý Albert Einstein, nữ hoàng Anh Elizabeth, song cũng nặn cả tượng của những nhân vật hư cấu như Shrek, chuột Mickey.

Bảo tàng Grévin tại Pháp cũng là nơi mà những người yêu mến tượng sáp muốn tới. Tại đây du khách có cơ hội chiêm ngưỡng 450 tượng sáp. Chúng tái hiện một số cảnh tượng lịch sử - như vua Louis XVI bị giam tháp Temple, bước chân đầu tiên của con người trên mặt trăng. Hiện nay trên thế giới nhiều thành phố có bảo tàng tượng sáp, thường là nơi rất hút khách tham quan.

Minh Long

* Bức tượng sáp trong Bảo tàng sáp tại Singapor (ảnh fiohantb) trong chuyến đi Malaysia&Singapor năm 2009 của TP FIOHAN & M.HOÀ.