BÁT CƠM XIẾU MẪU

 Bát cơm Xiếu mẫu ( Còn gọi là Phiếu mẫu)

Hàn Tín được Lưu Bang ( Hán Cao Tổ, Trung Quốc ) phong làm Vương. Ngồi trên xe ngựa, cờ lọng lộng lẫy, trở về đất Sở, nơi ông đã sống thời nhỏ, Hàn Tín ngậm ngùi nhớ lại những nỗi gian nan, cay đắng thuở xưa. Một đoạn đường nhắc ông nhớ đến quãng đời gian truân. Ông nhớ bà Phiếu Mẫu giặt sợi bên sông kia mà sa lệ. Thuở nhỏ, chú bé Hàn Tín đi câu cá ở sông Hoài để kiếm sống; nhiều khi không được cá, chú bé lang thang vào chợ, thật quá lắm điều khổ nhục. Một hôm, sau mấy buổi nhịn ăn, chú đói quá, vác cần câu đi trên bờ sông. Một bà cụ đang giặt sợi dưới sông, thấy chú bé thất thiểu, con mắt hốc hác, bà gọi: " Này cháu, cháu bé, đợi bà một chốc". Chú ngạc nhiên, đứng lại. Bà tất tả chạy lên bờ, tay dắt chú bé, miệng nói: " Cháu theo bà về nhà ăn cơm" .Về đến nhà, bà bảo chú ngồi đợi trong nhà, rồi xuống bếp vo gạo, thổi cơm. Cơm chín, hai bà cháu ngồi ăn rất ngon lành. Ăn xong, Hàn Tín cúi chào bà cụ rồi ra đi.
Hàn Tín là một người thông minh tuyệt vời, lại có ý chí sắt đá. Lớn lên, chàng tìm cách lập thân. Trong cuộc chiến tranh giữa Hạng Lương và Tần Thuỷ Hoàng, Hạng Lương không biết dùng tài của chàng; Hạng Võ thay Hạng Lương, cũng không có tầm nhìn xa; Hàn Tín vẫn chẳng lập công gì xứng đáng với tài năng chàng. Ðến khi chàng gặp Trương Lương, Trương Lương mới thấu hết tài kinh bang tế thế tiềm ẩn trong con người tuyệt với ấy; Trương Lương tâu việc với Hán Lưu Bang. Lưu Bang phong Hàn Tín làm Nguyên nhung, cầm quân đánh nước Sở. Hạng Võ thua to, phải bỏ chạy, Lưu Bang lập nên cơ nghiệp nhà Hán, nhờ vào tài năng của Hàn Tín.
Về đến quê cũ, Hàn Tín cho mời bà Phiếu Mẫu đến dinh thự của mình. Ông mời bà cụ ăn một bữa cơm đủ sơn hào hải vị và bái tạ, dâng bà cụ một ngàn lạng vàng.
"Phiếu Mẫu" hay " bát cơm Xiếu Mẫu" là sự đền đáp ơn sâu. Trong Truyện Kiều, khi xử ân oán, Thúy Kiều mời bà quản gia và sư Giác Duyên đến tạ ơn:

Nghìn vàng gọi chút lễ thường,
Mà lòng Xiếu Mẫu mấy vàng cho cân.

*Chữ Hán: Phiếu = giặt, tẩy.
Phiếu mẫu: bà lão giặt vải.