19 tháng 6, 2013

HỌC PHONG CÁCH VIẾT BÁO CỦA BÁC


Đăng lại theo Tiền Phong Online



Học phong cách viết báo của Bác
TP - Cứ đến ngày 21/6, tôi lại nhớ đến nhà báo lớn Hồ Chí Minh. Là một cựu chiến binh, cộng tác viên của một số báo đài, tôi luôn cố gắng học tập Bác từ việc nhỏ, và cách hành văn của Bác.
Tôi thấy báo chí hiện nay hay dùng tiếng nước ngoài mà không dịch, rồi dùng từ Hán Việt không đúng, lạm dụng những từ “hot”, “khủng”, “bom tấn”…, trong khi rất nhiều bạn đọc là người cao tuổi.
Vừa hoạt động cách mạng Bác vừa viết báo, làm thơ, vẽ tranh đả kích. Với Bác, viết là vũ khí. Bác thường viết ngắn, dễ hiểu. Bác khuyên người cầm bút phải tâm niệm: Viết làm gì? Viết cho ai đọc? Phải nêu việc hay, việc tốt của nhân dân, bộ đội… Và cũng phải viết cả những việc chưa tốt. Là nhà báo phải có đạo đức. Mình có hay có tốt mới đi nói và viết về người khác được.
Có hai mẩu chuyện do đồng chí Hoàng Tùng (nguyên Trưởng ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương) kể lại:
Một: Sau chiến thắng Điện Biên Phủ 7/5/1954, Bác dặn: Pháp đã thua rồi, giờ đừng viết xấu về họ nữa!
Hai: Giữa năm 1966, quân và dân Hà Nội bắn rơi máy bay, bắt sống nhiều phi công Mỹ, dân quân ta giải phi công qua phố để về trại giam Hỏa Lò. Trên đường, nhân dân đứng nhìn rất căm thù, vì bọn này vừa ném bom kho xăng Đức Giang, sân bay Gia Lâm..v..v.. Bác biết tin liền nhắn: Giải đi thì chúng phải đi. Sự cúi đầu của kẻ thua trận cũng không làm dịu được lòng căm thù của nhân dân, nên phải khéo cư xử, làm sao cho nhân dân có sự bao dung với kẻ thù. Nếu để sự căm giận tăng lên, dẫn đến ném gạch đá gây thương tích cho phi công Mỹ thì thật là phiền…
Sau này nhiều người Mỹ từng tham chiến trở lại thăm Việt Nam. Người dân đều bỏ qua cho họ, hướng tới tương lai. Đó cũng là học theo tấm lòng bao dung của Bác, nghe lời Bác dặn.
Văn của Bác là mẫu mực trong sáng của tiếng Việt. Bác dặn: Chữ ta có thì dùng chữ của ta. Khi ta không có mới phải dùng (mượn) chữ của người khác. Tất nhiên không nên gọi “đánh du kích” là “đánh chơi”.
Bác là người hài hước. Có lần đến thăm Nhà máy cơ khí Gia Lâm, thấy tấm biển toàn chữ không dấu, Bác liền đọc: Nhà mày có khỉ già lắm.
Gặp ở Đại hội Chiến sĩ Thi đua một chị là chiến sĩ nuôi quân giỏi, Bác hỏi: “Cháu làm việc gì trong quân đội?” Trả lời: “Dạ, cháu làm anh nuôi ạ”. “Nghề đó quan trọng lắm nhưng cháu là chị nuôi chứ!”.
Bác là người xứ Nghệ nói tiếng Việt chuẩn nhất. Xin nghe lại Bản Tuyên ngôn Độc lập Bác đọc năm 1945. Giọng Bác ấm, nhẹ nhưng các phụ âm ch, tr; các từ có s, x rất rõ.
Học phong cách Bác, chúng ta sẽ viết sao cho người đọc thấy dễ hiểu, hành văn trong sáng. Tránh viết văn Tây, tránh nói ngược, nói thừa: Khám bác sĩ, Việt Nam đồng..v..v…
Đọc Bác, học Bác, chúng ta thấy tự tin hơn, sống vui hơn.
BÙI THỊ NGỌ
CCB- Quận Ba Đình Hà Nội

4 nhận xét:

  1. Bác Hồ và TT Phạm văn Đồng sinh thời luôn luôn nhắc nhở các nhà văn nhà báo " Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt". Nay 2 vị ấy đã qua đời, khôg còn ai quan tâm đến nữa. Có chăng chỉ nói lý thuyết chứ trong đời sống hàng ngày tiếng Việt đang bị "tẩu hỏa nhập ma" mà chưa có thày thuốc giỏi để chữa trị !

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Không biết vị Bộ trưởng VHTT TTDL có bao giờ quan tâm "Giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt" và các phạm trù văn hoá khác? Nói thế nào về vị Bộ trưởng này có nhìn
      đến các nhức nhối văn hoá xã hội hiện nay, quảng cáo tùm lum giả dối,lễ hội tràn lan ,viết tin cẩu thả ...

      Xóa
  2. Sinh thời Bác Hồ luôn quan tâm đến sự trong sáng cuả Tiếng Việt và Bác đã nêu gương sáng qua lời nói, bài viết... Bác rất ghét sự "lai căng", sính dùng từ Tây,Tàu ... trong khi tiếng ta không thiếu (mà còn hay và rõ nghĩa hơn).
    Bây giờ trên TV, báo viết, mạng, diễn đàn...người ta "Lai căng" vô tội vạ. Thế mà chả thấy "ông 4T" hay Ban TGTW ... thổi còi.
    Để mãi thế này, xin cụ Fiohantb đoán thử: Tiếng Việt sẽ biến thành..."Tiếng GÌ"?.
    Cảm ơn và chúc Cụ khoẻ để vượt qua "Mùa hè cháy bỏng" này.

    Trả lờiXóa
  3. Nhiều khi em nghe và đọc trên báo, VTV mà chẳng hiểu gì, sau phải nhờ cháu 10 tuổi, 14 tuổi giải thích mới hiểu được. Dân ta đâu có hiểu và biết những từ HOT, MC...vậy mà trên VTV, báo vấn hàng ngày dùng. Hôm vừa rồi có mấy người quen ở Bắc Giang nói chuyện với em là nhiều khi họ nghe tiếng miền nam lại cộng thêm các từ ngoại quốc họ chẳng hiểu gì, đành tắt TV cho đỡ tốn tiền điện và đỡ tức. Chào thầy!

    Trả lờiXóa

* BẠN CÓ THỂ DÙNG CÁC THẺ SAU ĐỂ ĐƯA VÀO COM:
- Ảnh : [img]Link hình ảnh URL[/img]
- Video: [youtube]Link Video[/youtube]
- Nhaccuatui: [nct]Link nhạc[/nct]